در این نوشتار به امکان سنجی و بررسی راهکارهای تبدیل طرح های رسمی آموزش و پرورش دوره ابتدائی، به رویدادهای نوآورانه آموزشی، می‌پردازیم.
امروزه مدارس پیشرو در آموزش، علاوه بر طرح های رسمی که از طرف آموزش و پروش به مدارس ابلاغ می گردد، طرح هایی را به صورت خودجوش طراحی و اجرا می کنند.
طرح ها و پروژه هایی که از طرف آموزش و پرورش به مدارس ابلاغ می گردد، متنوع بوده و حتی این تنوع و حجم وسیع طرح ها گاه منجر به دلزدگی و سردرگمی مدارس و مجریان این طرح ها می گردد. در بحث معرفی طرح های آموزش و پرورش که در مدارس ابتدائی اجرا می گردد می توان به عمده ترین طرح ها به شرح زیر اشاره کرد:
- جشنواره جابر بن حیان و فرصت‌های متنوع یادگیری
- طرح خوانا
- جشنواره دانش آموزی ابن سینا
- طرح تدبیر
- طرح نویسنده کوچک، اندیشمند فردا
فقدان نیروی متخصص برای اجرای طرح های آموزش و پرورش
رویکرد مدارس به انجام این طرح ها در چند سطح مختلف شکل می گیرد:
- مدارسی که به طرح ها به گونه ای تحمیلی می نگرند و با ذکر دلایل مختلف از شرکت در طرح ها امتناع می کنند.
- مدارسی که در حد رفع تکلیف و تکمیل مستندات قانونی با این طرح ها برخورد می کنند.
- مدارسی که طرح ها را برای مدرسه، به منزله فرصت تلقی نموده و با نگاهی دقیق به نقشه راه طرح ها و توجه به پتانسیل های داخلی مدرسه، اقدام به حضور موثر در این طرح ها می کنند.
در هر سه حالت فوق، عمده ترین مشکل، محدودیت مدارس در شناسایی و جذب نیروهای متخصص جهت همکاری با مدارس جهت برگزاری طرح ها به نحو مطلوب می باشد.
رویدادیشو به جهت وجود نیروهای متخصص در زمینه های مختلف علمی و پژوهشی و نیز تسلط آنان بر اسناد بالادستی، امکان تبدیل هر یک از طرح های آموزش و پرورش را به رویدادی جذاب، پویا و بانشاط را (که منحصرا برای مدرسه مورد نظر طراحی شده است)، برای مدارس داوطلب و علاقمند به قرار گرفتن در صف مدارس پیشرو، نوآور و موفق، به سادگی فراهم می نماید.
ویژگی رویدادهای ما:
- طراحی رویدادهای جذاب و نو در حوزه های مختلف بر بنیان اسناد بالادستی.
- تسلط و توجه تیم طراحی رویدادها به جریان های آموزشی روز دنیا.
- مبتنی بودن کلیه رویدادها بر توسعه ایده جوئی و خلاقیت معلمان و دانش آموزان.
- ایجاد خروجی و دستاوردهای ارزنده و ماندگار از مسابقات و جشنواره های درون آموزشگاهی، ملی و بین المللی با نام و برند مدرسه.
در ادامه به چند طرح، از طرح هایی که در دوره ابتدایی اجرا می شود، می پردازیم:
رویدادیشو و « طرح خوانا»
طرح خوانا چیست؟ هدف بسته تحولی خوانا تلفیق مهارت‌های زندگی و مهارت‌های پایه خواندن، نوشتن، شنیدن و صحبت‌کردن است. این طرح با تغییر رویکرد دانش محوری به مهارت محوری در پی غنی ساختن فعالیت های یادگیری است. مانند استفاده درست از کلمات و واژه ها، درک مطلب، خواندن لحن درست خواندن، ابراز وجود و صحبت کردن. در این طرح کتاب کمک آموزشی خاصی مد نظر نیست و بستر همان کتاب‌های درسی موجود است. در این طرح معلمان فرصت‌های یاددهی و یادگیری را که عموما مهارتی است خلق می کنند تا دانش آموزان به دست ورزی این مهارت ها بپردازند.
رویدادیشو و طرح خوانا: رویدادیشو با طراحی چندین رویداد جذاب مبتنی بر تلفیق مهارت های زندگی با مهارت های پایه خواندن، نوشتن، شنیدن و صحبت کردن، به مدارس علاقمند در طراحی، پشتیبانی و ارزشیابی طرح خوانا کمک می کند.
برای کسب اطلاعات در این زمینه به بخش شناسۀ بسته- رویدادها مراجعه نمایید و با بسته – رویداد « قلمدون یک، قلمدون دو و قلمدون سه» و نیز به بسته – رویداد « کپسول زمان» و «رویدادیتاکشو» آشنا شوید.
رویدادیشو و «طرح جابربن حیان و فرصت های متنوع یادگیری»
طرح جابربن حیان چیست؟ جشنواره جابربن حیان، چند سالی است که در مقطع ابتدائی و در کلیه پایه ها اجرا می گردد. در این طرح ، دانش آموزان ابتدائی با اجرای یک پروژه علمی که ماهیت علمی و تجربی دارد بوده با روش های پژوهش علمی آشنا می شوند. دانش آموزان در انتخاب موضوعات تحقیق آزاد هستند و گاهی نیز از محتوای کتاب های درسی الهام می‌گیرند. در همه پایه های دوره ابتدائی به صورت انفرادی یاگروهی پروژه انتخاب نموده و در نمایشگاه علمی آموزشگاه شرکت می کنند.
رویدادیشو و طرح جابربن حیان: تیم رویدادیشو با ارائه بسته- رویداد « فراتر از کلاس» که مبتنی بر کوچینک معلمان است و «دیوار یادگیری» به مدارس در برگزاری متفاوت و جذاب جشنواره جابربن حیان کمک می کند.
رویدادیشو و « طرح تدبیر»
طرح تدبیر، طرحی است که از طرف آموزش و پرورش به مدارس ابلاغ می شود. طرح تدبیر معطوف بر چگونگی تنظیم برنامه عمل در مدارس ابتدائی است. قبل از ابلاغ این طرح به مدیران مقطع دبستان، نگارش و تنظیم برنامه عمل و تقویم اجرایی بر اساس نظر مدارس انجام می شد. چند سالی است که معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش با ابلاغ این طرح به مدارس ، برنامه‌ریزی مدیران مدارس را با هم یکپارچه کرده و طرحی را برای کلیه مدارس ابتدایی سراسر کشور با یک قالب خاص فراهم ساخته است.
طرح تدبیر شامل؛ کلیات اسناد فرادستی، معرفي آموزشگاه، معرفی فضای فیزیکی آموزشگاه، چارت آموزشگاه، معرفي همكاران، برنامه كلاسي، معرفي شوراي مدرسه، معرفی انجمن اولیا، طرح و برنامه هاي سال جاري، تقویم اجرایی آموزشگاه و … است.
رویدادیشو در طرح تدبیر
تیم طراحان رویدادیشو علاوه بر اینکه مدرس و مولف کتاب های درسی سازمان پژوهش هستند، دانش آموخته رشته های مرتبط با مسائل و دغدغه های آموزش و پرورش می باشند از جمله فارغ التحصیلان این تیم، متخصص در برنامه ریزی درسی، فلسفه آموزش و پرورش و دیگر رشته های مرتبط هستند. از این رو در تدوین بخش های مختلف طرح تدبیر از جمله توسعه تقویم اجرائی مدارس و … بازوان توانمند مدارس هستند.
رویدادیشو و « طرح بوم؛ برنامه ویژه مدارس ابتدایی»
برنامه ویژۀ مدرسه یا همان طرح بوم به مدارس این فرصت را می دهد تا بر اساس نیاز هایی که در دانش آموزان مدرسه خود دیده اند، بخشی از مهارت های اجتماعی ، علمی ، تربیتی ، زیستی و قانونی را به دانش آموزان اموزش دهند.
در این برنامه‌ریزی ساحت های آموزش و پرورش مورد توجه قرار دارد . در حقیقت بخشی از آموزش در مدرسه بومی می شود و با توجه به نیاز کلاس و مدرسه، به دلخواه برنامه ریزی انجام می‌شود.
در گزارش سالانه و ماهانه بوم، ساحت‌های مورد نظر در هر مهارت عنوان شده و زمان و تاریخ نسبی آن در سال تحصیلی مشخص است.
ساحت های شش گانه آموزش و پرورش به این شرح است:
۱- ساحت تربیتی اعتقادی، عبادی و اخلاقی
۲ – ساحت تربیت اقتصادی و حرفه ای
۳- ساحت تربیت علمی و فناوری
۴- ساحت تربیت اجتماعی و سیاسی
۵- ساحت تربیت زیستی و بدنی
۶- ساحت تربیت زیبایی‌شناختی و هنری
تصمیم جهت چگونگی ارزشیابی از این طرح بر عهده مدرسه است؛ اما به هر جهت جمع آوری مستندات و اطمینان از انتقال آموزش به دانش آموزان بهتر است فعالیتی مرتبط با هر مهارت مشخص شده و ارزشیابی صورت گیرد.
زمان این طرح در هفته، دو ساعت است. در شرایط آموزش مجازی به ۲۰ دقیقه در هفته کاهش یافته است. در طول یک سال تحصیلی، پایان خرداد مدارس ملزم به انجام ۶۰ ساعت از ساعت آموزشی به طرح بوم می باشند.
رویدادیشو و طرح بوم: رویدادیشو اغلب رویدادهای خود در طرح بوم به مدارس پیشنهاد می کند. از جمله این رویدادها می توان به بسته- رویدادهای «شیش طلائی یک، دو و سه» اشاره نمود که مبتنی بر تقویت پرسشگری است و بسته- رویداد «شناسا» که بر بنیان خودشناسی کودکان و تقویت اعتماد به نفس آنان شکل گرفته است، اشاره نمود.
رویدادیشو و « طرح نویسنده کوچک، اندیشمند فردا»
این طرح، با هدف فراهم نمودن زمينۀ مساعد و مناسب براي تضمين سلامت روحي و رواني دانش آموزان با ايجاد فضايي گرم و لذّت بخش و همچنین كمك به رشد مهارت هاي گوش دادن ، گفتن، خواندن ، نوشتن و در نهايت، تعميق مفاهيم درسي و دروني شدن ارزش هاي اخلاقي و انسانی طراحی و تدوین شده است.
با توجّه به اين كه ، هدف اصلي طرح آشنايي بيشتر دانش آموزان با قالب داستان، ايجاد لذت ادبي و تقويت مهارت هاي كلامي است؛ آموزگاران ، بدون آن كه بين دانش آموزان جو رقابتي ايجاد كنند و بر برگزاري مسابقه و برنده شدن تاكيد داشته باشند، به تناسب سني، نمونه هايي از داستان هاي ناب كودك را برمی گزينند و هر هفته يك داستان براي دانش آموزان می خوانند.
داستان خواني، در هفته هاي اول توسط آموزگار و در هفته هاي بعد توسط خود دانش آموزان صورت می‌گيرد. آموزگاران، در حين جلسات داستان خواني، دانش آموزان مستعد داستان نويسي را شناسايي می كنند و پس از آموزش و راهنمايي هاي لازم، دانش آموزان را تشویق به نوشتن داستان می کنند. سپس داستان ها را بررسی كرده، بهترين ها را به رابط داستان مدرسه معرفی می نمايند.
رویدادیشو و طرح نویسنده کوچک، اندیشمند فردا: تیم رویدادیشو با توجه به اهمیت خاصی که بر توسعه مهارت های فردی دانش آموزان قائل است، بیشتر بسته- رویدادهای خود را معطوف بر این مهارت ها نموده است. از جمله «قلمدون یک، دو و سه» و نیز بسته – رویداد« نمایشخانه» که رویدادی مبتنی بر تقویت مهارت های زندگی، مهارت های کلامی ،کار تیمی و بداهه گویی است.
از دیگر طرح هایی که مشترک بین دوره های مختلف تحصیلی اجرا می شود می توان به اقدام پژوهی و درس پژوهی اشاره نمود.
رویدادیشو و اقدام پژوهی و درس پژوهی: یکی از جذاب ترین رویدادهایی که ما در این بخش معرفی می کنیم، بسته- رویداد «آموزش ایستگاهی » است. از دیگر بسته رویدادهای مناسب برای معلمان می توان به کوچینگ معلمان با بسته- رویداد «فراتر از کلاس» و « فبکدان» اشاره نمود.
رویدادهای شخصی سازی شده
تیم رویدادیشو با افتخار و ابراز خرسندی، آمادگی خود را جهت طراحی رویدادهای شخصی سازی شده، با نام و برند ویژۀ مدرسه، با توجه به نیازها، علایق و بوم خاص مدارس اعلام می نماید.
«در دوران پساکرونا، با رویدادیشو، به مدارس پیشرو و نوآور بپیوندید!»
مرجان سجودی
دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی دانشگاه تهران
متخصص طراحی رویدادهای نوآورانه آموزشی
هم بنیانگذار استارتاپ رویدادیشو
