افزون بر فعالیت‌های آموزشی روزمره که در مراکز آموزشی رخ می دهد، برخی از مدارس پیشرو، فعالیت های آموزشی جذابی را خارج از فضای تکراری کلاس ها، تحت عنوان رویداد آموزشی اجرا می نمایند. برخی از این رویدادها نوآورانه بوده و رنگ و بوی خلاقیت و نوآوری با خود به همراه دارد. و تاثیرات شگرفی را تا سال ها بر ذهن و خاطره فراگیران و معلمان و حتی کادر آموزشی برجای می گذارد. برگزاری رویدادهای نوآورانه آموزشی شامل دو بخش اصلی می باشد:
بخش اول: تدوین مراحل اجرای رویداد
بخش دوم: اصل رویداد آموزشی
در این نوشتار به بخش اول، یعنی بررسی مراحل تدوین اجرای رویداد پرداخته می شود که ساختارمند می باشد ولی قابلیت انعطاف آن در جابه جایی و کم و زیاد شدن مراحل، بسیار بالاست.
بخش دوم مربوط به خود رویداد است. که کاملا خلاقانه، بدون چارچوب و از جنس برنامه درسی روئیدنی است. و بخش عمده آن در جریان و فرایند کار، متولد می گردد؛ اما کلیت رویداد قابل برنامه ریزی است. برنامه درسی روئیدنی، برنامه درسی است که به عنوان تجارب و فعالیت های یادگیری متناسب با علاقمندی دانش آموزان و معلمان، در یک زمینه مفروض بیان شده است.
اهداف از عمل سرچشمه می گیرند
از ویژگی های این برنامه می توان به این نکته اشاره کرد که اهداف بر عمل اولویت ندارند بلکه از عمل سرچشمه می گیرند. همچنین اهداف انعطاف پذیر و غیر قطعی هستند. همان گونه که آیزنر، به سیالیت این برنامه اشاره می کند و اضافه می کند که اهداف می توانند، غیر قطعی بوده و برای همه فراگیران یکسان نباشند. از ویژگی های برنامه درسی روییدنی، می توان به فراهم کردن تکالیف هدف-آزاد و پروژه های غیر خطی و از پیش تعیین نشده که قدرت تخیل، شگفت زدگی و خلاقیت فراگیران را افزایش می دهد اشاره کرد(خسروی و مهرمحمدی، 1391).
تدوین مراحل برگزاری رویدادهای نوآورانه آموزشی
یکی از اهداف اساسی رویدادیشو، برگزاری رویدادهای نوآورانه آموزشی در مدارس و موسسات آموزشی است. بخشی از آن مدون و ساختار یافته و بخشی از آن معطوف بر برنامه درسی روییدنی است. که در طول فرایند رویداد، رخ می نماید.
اما از آنجا که رویدادیشو می کوشد که در ابتدا ماهیگیری را بیاموزد و راهنمایی های لازم جهت برگزاری رویدادهای خلاقانه و جذاب را توسط مراکز آموزشی تسهیل بخشد، مراحل شکل گیری و تدوین رویدادهای نوآورانه را در این نوشتار به روشنی بیان می کند و در مراحل بعد در صورت نیاز، به یاری مدارس می شتابد و زمینه را جهت برگزاری بهینه رویدادها فراهم می نماید.
برای آشنایی بیشتر همراهانی که تمایل دارند با برگزاری رویدادهای نوآورانه آموزشی و چگونگی طراحی و اجرای آن آشنا شوند، روند کلی به شکل شفاف و گام بندی شده بیان می شود.
گام اول: با نیاز سنجی، مسیر را آغاز کنیم.
اولین و مهم ترین نکته در برگزاری رویداد آموزشی درک خلا و نیازهای موجود در مجموعه از طریق شنیدن سخنان شرکای اصلی برنامه، یعنی دانش آموزان، معلمان و اولیا و ثبت و اولویت بندی آنها است.
گام دوم: محوریت رویداد ما چیست؟
انتخاب موضوع و محوریت اصلی رویداد، مبتنی بر نیازهای مطرح شده ای است که در اولویت قرار دارند. پس از بررسی اولویت ها، موضوع اصلی رویداد و محورهای مرتبط به صورت شفاف به گونه ای که قابلیت اجرائی داشته باشد، مطرح و جمع آوری می گردد.
گام سوم: پیش برنده و هدایتگر رویداد کیست؟
برای ترسیم نقشه راه یکی از اعضای علاقمند، توانمند و مطلع که ویژگی های لازم برای هدایت تیم را داشته باشد، به عنوان مسئول برگزاری رویداد، توسط اعضای تیم، تحت نظر مدیر مرکز آموزشی انتخاب می شود.
گام چهارم: هم تیمی هایمان را بشناسیم
در این مرحله با برگزاری جلسات غیر رسمی و دوستانه، هریک از اعضای تیم به بیان توانمندی ها، تجارب مرتبط با محوریت رویداد و علاقمندی های خود می پردازند. اعضای تیم از بین معلمان علاقمند، دانش آموزان عضو شورای دانش آموزی و یا دانش آموزان توانمند و متعهد و نیز اولیا انتخاب می شوند.
گام پنجم: سناریو و طرح رویداد را خلاقانه تدوین کنیم
یکی از مهم ترین بخش های رویداد، نوشتن سناریوی اصلی رویداد یا همان طرح رویداد است.
طرح رویداد باید چند ویژگی اساسی داشته باشد که از جمله این ویژگی ها می توان به مختصربودن، شفافیت و جامعیت طرح اشاره نمود.به گونه ای که در کوتاه ترین زمان ممکن، ارائه آن به برگزارکنندگان و مخاطبان رویداد، امکان پذیر باشد.
گام ششم: ترسیم دقیق نقشه راه ما را به گنج می رساند.
پس از تنظیم سناریو و طرح رویداد، مسئول برگزاری براساس سه مرحله اساسی طراحی، اجرا و ارزشیابی، پیش نویس نقشه راه را تدوین می کند. و برای هر مرحله جدولی دو بعدی که شامل زمان انجام فعالیت و مشخص نمودن اعضای مسئول همراه شرح دقیق وظایف، ترسیم می نماید.
پیش نویس نقشه راه رویداد آموزشی همراه با تایم لاین (که بهتر است به صورت اینفوگراف تنظیم شده باشد) در جلسه ای با حضور اعضای اصلی برگزارکننده رویداد مورد نقد، بررسی، بهبود و توسعه قرار می گیرد.
پس از جلسه مسئول برگزاری اصلاحات را اعمال و نسخه نهایی را در اختیار کلیه برگزارکنندگان قرار می دهد.
گام هفتم: برگزاری پیش رویداد یا دمو چه کمکی به ما می کند؟
معمولا پیش از رویدادهای بزرگ و پیچیده، یک بار به صورت آزمایشی کلیه مراحل اجرا می گردد. و افراد نقش های خود را ایفا می نمایند. شایسته است که این مرحله، تا اجرای اصلی فاصله ای کوتاه داشته باشد. تا در صورت نیاز به ترمیم و یا اصلاح مراحلی از کار، اعضا فرصت کافی داشته باشند.
گام هشتم: بهترین اجرا وقتی است که همه اعضای تیم از کار لذت ببرند.
مرحله اجرای رویداد بسیار حیاتی است و نیاز به هماهنگی کامل اعضا دارد. درست مانند یک مسابقه جدی فوتبال که همه اعضا در یک بازه زمانی خاص باید کاملا بر حرکات و ذهنیات یکدیگر تمرکز داشته باشند. و ضمن انجام وظیفه خود به بهترین نحو ممکن، اعضای دیگر تیم را نیز پشتیبانی کنند.
گام نهم: ارزشیابی 360 درجه از کار داشته باشیم
ارزشیابی در بحث رویدادهای آموزشی، فرایندی و مستمر می باشد و در طول اجرای رویداد از مرحله نیازسنجی تا مراحل پایانی را دربرمی گیرد.
گام دهم: تجربیاتمان را منتشر می کنیم
در خلال برگزاری رویداد و پس از آن، تیمی دو یا سه نفره متشکل از افرادی با ذهن های منسجم، دقیق، پرحوصله و عمیق که در بین آنان یکی از افراد نیز قلمی توانا داشته باشد، مورد نیاز است . این تیم کار ثبت و تبدیل تجربه برگزاری رویداد در قالب مقاله، کتاب، دستنامه، بوکلت و خروجی هایی از این دست، را بر عهده دارد.
ضروری است، این تیم و یا حداقل یکی از اعضای تیم بر اسناد بالادستی و اهداف دوره تسلط کافی داشته باشد. چرا که عدم انتشار تجربه ای نابسامان بسیار بهتر از انتشار آن و ایجاد ابهام برای دیگران است. لذا از آنجائی که مرحله پایانی، هویت، اصالت و اهمیت برگزاری رویداد و نقش مدرسه را بیان می کند، لازم است با دقت و احتیاط انجام پذیرد.
نقش رویدادیشو در برگزاری رویدادهای نوآورانه آموزشی چیست؟
انجام مراحل مذکور علی رغم اینکه به شفافیت و سادگی بیان شد، در اجرا چندان هم ساده نیست. به جهت مسئولیت های متعددی که هر یک از کارکنان مدرسه بر عهده دارند، اجرای رویدادها اغلب برای مدارس غیرممکن می نماید. و از آن صرف نظر می کنند. این امر هم دانش آموزان و معلمان را از یک فرصت یادگیری جذاب و فراموش نشدنی، محروم می کند. همچنین مدرسه را نیز از پیوستن به جرگه مدارس پیشرو و موفق، بازمی دارد.
تیم رویدادیشو همراه و همنورد مدارسی است که می خواهند لذت یادگیری را به دانش آموزان بچشانند.
تیم رویدادیشو با تجربه برگزاری رویدادهای آموزشی متعدد و تجربه کافی اعضای متخصص تیم، در صدد است تا رویدادهای نوآورانه و جذاب را از صفر تا صد برای مدارس رقم بزند. و ضمن بهره گیری از پتانسیل مدارس در جریان رویداد، کلیه مراحل را به طور کامل و مبسوط به کادر مدرسه آموزش می دهد.
رویدادیشو، رویدادهایی بین المللی، خاطره انگیز و جذاب را برای مدارس به ارمغان می آورد.
پیشنهادات ویژه
- علاوه بر اجرای رویداد، آموزش راهبردی تجلی ساحت های شش گانه تربیتی به صورت رایگان در کنار بسته-رویداد به مدارس علاقمند به خرید بسته- رویداد، اهدا می گردد.
- همکاری در تدوین چشم انداز و اهداف ویژه مدرسه
- رویدادهایی که رویدادیشو برگزار می کند همسو با اسناد بالادستی، اهداف دوره و با توجه به ویژگی های دوره سنی فراگیران می باشد.
- شناسایی استعدادها و پتانسیل های ویژه دانش آموزان و معلمان
منابع:
خسروی، رحمت الله، مهرمحمدی، محمود(1391). برنامه درسی روئیدنی: تاملی انتقادی دربارۀ مفهوم برنامه درسی از پیش تعیین شده، فصلنامه مطالعات برنامه درسی، سال هفتم، شماره 25.
مرجان سجودی
دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی دانشگاه تهران
متخصص طراحی رویدادهای نوآورانه آموزشی
هم بنیانگذار استارتاپ رویدادیشو
